My Volk - Die Trekpad van 'n Nasie

10 posts!

Vandag in die Geskiedenis: 24 Maart 1842

Nederlandse skip verhaas Britse anneksasie van Natal

Die onafhanklike republiek wat die Voortrekkers in Natal gestig het, het kortstondig bestaan. Pas nadat die militêre mag van die Zoeloes gebreek was, het die Trekkers hulle in ’n stryd met Brittanje bevind wat die aanwesigheid van die Boere in Natal nie wou duld nie. Na aanvanklike welslae moes die Trekkers, onder aanvoering van Andries Pretorius die stryd ter verdediging van hul staat gewonne gee.

Op 15 Julie 1842 het die Trekkers hulle aan Britse gesag onderwerp. By sommige het die hoop egter geleef dat hul Nederlandse stamland ’n beskermende hand na hulle sou uitsteek. Gerugte van Nederlandse bemoeienis het ontstaan nadat die skip Brazilia op 24 Maart 1842 in Port Natal aangekom het. Aan boord was ene JA Smellekamp wat die Trekkers goedgesind was en verwagtinge van Nederlandse ingryping by hulle gewek het.

Hierdie gerugte het egter juis Brittanje sneller laat optree. Terwyl hy tevore wars van uitbreiding was, is die anneksasie van Natal eensklaps goedgekeur en het die goewerneur sir George Napier Natal op 12 Mei 1842 by wyse van proklamasie tot Britse kolonie verklaar.

’n Maand later, op 9 Junie, het Henry Cloete, wat as kommissaris in Natal benoem is, die proklamasie van 12 Mei op ’n byeenkoms van 400-500 Trekkers in Pietermaritzburg uiteengesit. Dit was ’n bra stormagtige byeenkoms. Weens weerstand onder ’n groep Trekkers het dit tot 8 Augustus 1842 gesloer voordat die Volksraad die proklamasie van 12 Mei aanvaar het. Vergeefs die bloed wat aan Trekkerkant vir onafhanklike bestaan gestort is.

Eskom’s Technical Task Team

Eskom RaadopSaal

Vandag in die Geskiedenis: 22 Maart 1896

Ons Klyntji was die eerste en by sy verskyning die enigste tydskrif in Afrikaans. Die Patriot, wat in 1876 verskyn het as spreekbuis vir die taalstrewe van die Genootskap vir Regte Afrikaners, het mettertyd in ’n nuusblad verander en het ongewild geraak, veral as gevolg van die veranderde politieke beleid van ds. SJ du Toit.

Om die taalstryd voort te sit, moes ’n nuwe medium gevind word. Op die eerste Afrikaanse taalkongres gehou in die Paarl in Januarie 1896 ter viering van die twintigste verjaardag van Die Patriot, is besluit om ’n Afrikaanse tydskrif in die lewe te roep wat neutraal sou staan ten opsigte van die politieke vraagstukke van daardie tyd, met SJ du Toit as redakteur.

Die tydskrif is dadelik goed ontvang deur die Afrikaner. Na 1900 het dit egter finansieel, veral as gevolg van die Anglo-Boereoorlog, al hoe slegter met Ons Klyntji gegaan, en in 1906 het die laaste uitgawe van die tydskrif verskyn.

Vandag in die Geskiedenis: 18 Maart 1834

18 Maart 1834: Maria Koopmans-De Wet gebore Maria Margaretha Koopmans-De Wet is in Kaapstad gebore uit een van die vooraanstaande Kaapse families. As jong dogter is sy aangegryp deur die lotgevalle van die Voortrekkers, die totstandkoming van die twee Boererepublieke en die Anti-Bandietebeweging – almal gebeurtenisse wat bygedra het om ’n vurige patriotisme te ontwikkel.

Haar woning in Strandstraat 23 het die bymekaarkomplek geword van vooraanstaande Kaapse persone en selfs Boerepresidente. Sy het daarna gestreef om die Kaaps-Hollandse tradisies en leefwyse in ere te hou deur haar te beywer vir die bewaring van die volkseie, beskerming van die inheemse flora en die bewaring van die Kasteel.

Sy lewer ook ’n wesenlike bydrae tot die uitbouing van die Hollandse taal, maar dit was veral tydens die Anglo-Boereoorlog dat haar volksdiens tot ’n hoogtepunt uitgevoer is. Haar woning het terselfdertyd die versamelplek geword van goedere wat vir Boerekrygsgevangenes en die Konsentrasiekampe bestem was. Sy is op 2 Augustus 1906 oorlede.

Suid-Afrika en sy ANC-Leierskap

Vandag in die Geskiedenis: 19 Maart 1906

Die Afrikaner wil voortleef

“Dit is asof die Here ons patriotisme nou dat ons uitgeroei is, beproef om te sien hoe sterk ons nasionaliteit is. Weet dit: as God u as Afrikaners in die wêreld gebring het, verwag Hy ook dat u as Afrikaner sal sterf.”

So het genl. Beyers, volgens ’n berig op die dag in De Volkstem in Pretoria gesê. Dit was kenmerkend van verskeie uitsprake deur politieke en kerklike leiers in die donker jare na die Anglo-Boereoorlog oor die Afrikaner se wil om voort te leef. Ds. HS Bosman sê in sy groeteboodskap van die Transvaalse Kerk aan die Kaapse Sinode: “Ons Kerk is onder, maar niet dood … ons volk is onder, maar niet dood.”

Ds. HC de Wet: “Wij blijven Afrikaners.” En genl. CR de Wet, die vasberade bittereinder, het met pres. Kruger se begrafnis op 16 Desember 1904 gesê: “Onze plicht is het te strijden voor de toekomst.”

Vandag in die Geskiedenis: 21 Maart 1881

Op Geloftedag 1880 het die eerste skoot van die Transvaalse Vryheidsoorlog op Potchefstroom geklap, en op 27 Februarie 1881 het die laaste geveg, ’n glansryke oorwinning vir die Boere op Amajuba plaasgevind. ’n Wapenstilstand het gevolg, en pres. JH Brand van die Oranje-Vrystaat het op die toneel verskyn om as onpartydige vriend en raadgewer die onderhandelinge tussen die Boere en Britse verteenwoordigers op 21 Maart 1881 in RC O’Neil se huis by te woon.

’n Ooreenkoms is bereik, waardeur die driemanskap van Transvaal, SJP Kruger, PJ Joubert en MW Pretorius, onderneem het om Britse susereiniteit te aanvaar. Op 3 Augustus 1881 is die Konvensie van Pretoria deur die lede van ’n koninklike kommissie aan die een kant en deur die Transvaalse driemanskap aan die ander kant onderteken. Van dié datum af het Transvaal weer selfbestuur verkry, onderworpe aan die susereiniteit van die Britse kroon, en hy sou voortaan as die Transvaalstaat bekend staan.

Deur die Londen-konvensie van 27 Februarie 1884 is die naam Zuid-Afrikaansche Republiek in ere herstel en het die republiek ’n soewerein onafhanklike staat sonder Britse susereiniteit geword.